معنویت برای طبقه متوسط جدید

کلمه ی «معونیت» به دلیل استفاده بیش از حدش در ادبیات ایدلوژیک جنبش مذهبی در ایران برای نخبگان طبقه ی متوسط کلمه ای مشکوک و تحقیر آمیز است. شاید بتوان از دو جهت به چرایی «نگرش منفی به مفهوم معنویت» پرداخت. به نظر می رسد این کلمه بدلیل اینکه ذهن فرد را از مسائل «مادی» دور میکند دچار نگرش منفی شده است که این «دور شدن از نگرش مادی» در دو مسئله ریشه دارد اولا بدلیل حاکمیت نگرش چپ در جامعه مسئله ی معنویت به عنوان مسئله ی مهمی که قابل تحلیل باشد مطرح نمیشود بلکه مسئله ی «حاشیه ای» است و از طرفی باتوجه به استعمال مفهوم معنویت توسط ایدولوژی که به سرکوب طبقه ی متوسط پرداخته است، این کلمه به عنوان «مظنون» نگریسته می شود که قصد دارد دسیسه ای دیگر را برای طبقه ی متوسط ترتیب بدهد اما به زعم نویسنده اگر مفهوم معنویت را بتوانیم تبدیل به مفاهیمی همچون «گفتمان» کنیم متوجه نقش اساسی این مفهوم در زندگی اجتماعی آدمی شویم. اینکه چرا معنویت همان گفتمان است، بحثی طولانی و جنجالی است و نیاز به ژرف اندیشی های فلسفی-اجتماعی گوناگونی دارد. با پیش‌فرض اینکه «معنویت» یکی از عنصرهای «گفتمان» در زبان آکادمیک جامعه شناسی است، این مسئله برای ما مطرح می شود که چرا به این موضوع نمی پردازیم. برای پاسخ به این سوال باید در نظر داشت که «تولید معنویت» توسط افرادی مثل سروش، شبستری یا روشنفکران دینی برای ما کافی نیست زیرا این افراد وابسته به طبقه متوسط قدیم هستند که مسئله ی معنویت را با نیم‌نگاه مذهبی تبیین میکنند و به تولید معنویت برای طبقه ی متوسط قدیم می‌پردازند اما طبقه ی متوسط جدید و نخبگانش در «برهوت معنویت» هستند برهوتی که این نخبگان طبقه ی متوسط جدید را با مسئله ی «برهوت معنویت در گفتمان» مواجه می‌کند. در این لحظه ی نابهنگام است که نویسنده به نیچه-لکان اشاره میکند. زیرا این دو نویسنده معنویتی(گفتمان) برای طبقه ی متوسط جدید عرضه میکند که نو و نابهنگام است و به دور از هرگونه سبقه ی «مشکوک ِ دیگران» است.